|

Józef Marjański

Józef Marjański był żołnierzem legionów Piłsudskiego, Polskiej Organizacji Wojskowej, współtwórcą Republiki Radomskiej, uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej. Był trzykrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych i pośmiertnie orderem Virtuti Militari oraz Krzyżem Niepodległości z Mieczami. Marszałek Józef Piłsudski mówił o nim „pierwszy z dzielnych”.
Józef Marjański urodził się 10 sierpnia 1892 w Radomiu. Już jako uczeń Miejskiej Szkoły Handlowej działał w konspiracyjnych OMN „Przyszłość” i skautingu. W 1911 roku rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej, podczas których nadal działał w organizacjach niepodległościowych. Studiów nie ukończył ze względu na wybuch I wojny światowej. W 1914 roku w Krakowie zaciągnął się do Legionów Polskich, z którymi przeszedł cały szlak bojowy 1 pułku piechoty Legionów. Po kryzysie przysięgowym był internowany, a po powrocie do rodzinnego Radomia został pierwszym komendantem VII Okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej. Radom był pierwszym miastem Królestwa Polskiego, które w 1918 roku wywalczyło wolność. 2 listopada zawiązał się tzw. Komitet Pięciu i powstała Republika Radomska, która miała swój własny rząd, policję i wojsko. Józef Marjański został wojskowym komendantem radomskiego rządu i 2 oraz 3 listopada kierował akcjami rozbrajania austriackich żołnierzy i przejęcia koszar, dworca kolejowego czy kasy skarbowej. Jako komendant odebrał też przysięgę wojska i urzędników na wierność Niepodległej Polsce. Wkrótce Józef Marjański został komendantem Radomskiego Okręgu Wojskowego. Brał udział w walkach w radomskiem i kieleckiem, zdobywał zbrojnie m.in. Kozienice i Wierzbnik. Podczas wojny polsko-bolszewickiej Józef Marjański w stopniu kapitana dowodził I batalionem 1 pułku piechoty Legionów. Uczestniczył w kampanii kijowskiej i Bitwie Warszawskiej. 22 sierpnia 1920 roku podczas Bitwy Białostockiej, w czasie trudnych walk, Marjański kilkukrotnie okazał się postacią kluczową, podrywając do walki walczące ze znacznie liczniejszym przeciwnikiem oddziały. Zginął, osłaniając wycofujący się sztab dywizji, w okolicy ówczesnego Zarządu Miasta przy ulicy Warszawskiej w Białymstoku. Józef Marjański został pośmiertnie awansowany na majora i pochowany na Białostockim Cmentarzu Wojskowym. W 1923 roku jego prochy ekshumowano, przewieziono do Radomia i z honorami wojskowymi pochowano na cmentarzu przy ul. Limanowskiego. Jego postać jest przykładem wyjątkowego heroizmu i absolutnego oddania Ojczyźnie. Był współtwórcą polskiej i radomskiej wolności, za które bez wahania zapłacił najwyższą cenę.
Tytuł honorowego obywatela miasta Radomia nadany uchwałą Rady Miejskiej w Radomiu nr LIII/474/2021 z dnia 22 lutego 2021 roku. 

NA CZASIE

Przetarg na przebudowę ulicy Idalińskiej rozstrzygnięty

18 kwietnia 2025

Trwa realizacja programu Miasto Przyjaznych Zmian

17 kwietnia 2025

Za nami wielkanocny kiermasz charytatywny

16 kwietnia 2025

Serwisy specjalne

Logo VisitRadom.pl
copradom
image00001
invest
konsultacje
czyste_powietrze_logo_v12-02-1
oswiatawradomiu
zwierzeta
ibom

Ta strona korzysta z ciasteczek, dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie. Więcej o ciasteczkach w naszej polityce prywatności.

Skip to content